LÀM SAO GIÀU TỪ TAY TRẮNG?!

Tôi “may mắn” được sinh ra trong một gia đình nghèo khó. Chính cái nghèo khó đã hun đúc cho tôi một niềm khát khao giàu có ngay từ khi còn rất nhỏ. Hồi đó tôi luôn ao ước giá như mình gặp được một người có đủ kiến thức dẫn dắt mình, thế nhưng tôi đã không có được diễm phúc đó. Người thầy duy nhất của tôi là cha. Ông có những tư tưởng và suy nghĩ khá sâu sắc về cuộc sống, ngặt một điều ông lại là một nông dân chính gốc nên không có chút kiến thức gì về kinh doanh. Ông cần cù lao động vô cùng. Cả cuộc đời ông dường như chẳng biết lừa gạt ai. Ông tuyệt đối tin vào lẽ phải, vào công lí và những chuẩn mực đạo đức đương thời. Ông cố gắng vắt kiệt sức mình chỉ để mong vợ con có cuộc sống hạnh phúc … Nghĩ về ông đã không ít lần tôi đầm đìa nước mắt và tự hỏi: Tại sao một người như cha tôi mà suốt đời chỉ có nghèo là nghèo?!

Không tìm được câu trả lời về giàu có từ cha mình, tôi đã mò mẫm tìm nó bằng mọi cách. Lúc nào trong đầu tôi cũng vang lên câu hỏi: Làm sao để giàu có? Nhiều lần câu hỏi đó đã làm tôi phát điên. Có một dịp cha đã hỏi tôi mục đích sống của tôi là gì, khi đó tôi bèn trả lời là tiền. Nghe vậy ông bèn nói nếu một người chỉ biết sống vì tiền thôi thì người đó thật tồi. Tôi đã không đồng ý với phán xét ấy, và cố gân cổ lên để biện minh rằng nếu con không xác định rõ mục đích con sẽ không thể đạt được nó. Thật ra tôi là một đứa trẻ tốt và cha tôi cũng không sai. Tôi chỉ muốn kiếm nhiều tiền để giúp đỡ gia đình. Nghèo thường đi đôi với hèn. Chính nó là thủ phạm đã đem lại cho gia đình tôi nhiều bất hạnh, đem lại cho tuổi thơ tôi đầy nước mắt … Và cho đến lúc trưởng thành, nhiều bạn bè đôi khi còn chỉ vào mặt tôi mà xối xả rằng: Mày cứ cho là mày giỏi tại sao mày vẫn cứ nghèo? Đấy, thế đấy! Khi bạn nghèo bạn chẳng khác con vật là mấy. Mọi quyền lợi, danh dự, hạnh phúc … của bạn đều bị chà đạp. Tôi căm thù nghèo đói!

Tôi đã quan sát mọi người rất kĩ, cố gắng nhật xét thật tinh tế, tự nghiền ngẫm để đưa ra những suy nghĩ thật sâu sắc … Tôi đã lắng nghe, đọc biết bao nhiêu là sách làm giàu … Tôi đã lăn lộn kiếm tiền từ khi còn học cấp hai … Tôi đã rèn luyện mình thành một con người cực kì siêng năng, cực kì mạnh mẽ … Tôi đã lần lượt ứng dụng vào cuộc sống vô vàn ý tưởng, sáng kiến, kế hoạch, đề án … Nhưng hầu như tôi vẫn cứ nghèo. Kết quả mà tôi đạt được không cao, số tiền kiếm được nhích một cách chậm chạp theo năm tháng. Tôi tự hỏi chả lẽ trên đời này không có cách nào để làm giàu từ hai bàn tay trắng hay sao?

Dẫu biết rằng để giàu có phải có một “phương trình” gồm nhiều “ẩn số” hội tụ, song tôi vẫn không tin vào định mệnh. Càng phấn đấu tôi càng gặp nhiều khó khăn, nhục nhã, nhiều lúc tưởng chừng như gục ngã, nhưng từ trong sâu thẳm bản ngã tôi quyết không lùi bước. Chắc có lẽ điều này có được là do hoàn cảnh đã tôi luyện cho tôi. Lời thề không đội trời chung với cái nghèo đã ăn sâu vào tận xương tủy tôi. Giá mà lúc đó có ai nói cho tôi biết tôi phải làm gì, nhưng bốn bề vẫn lạnh lùng im lặng.

Tôi nghe người ta nói muốn giàu có phải siêng năng, cần cù … Trời ơi! Bài học về cha tôi còn sờ sờ ra đấy, cả đời ông ấy siêng năng mà có giàu đâu! Tôi không có ý phủ định điều này, song hình như nó chưa phải là nhân tố quyết định. Với thời đại khoa học kĩ thuật phát triển như bây giờ tất cả đều làm bằng máy móc, người ta đã không quan tâm bạn siêng năng hay lười biếng, mà quan tâm đến hiệu quả công việc bạn đem lại. Bạn chăm chỉ ư? Nhưng nếu bạn đầu tư sự chăm chỉ ấy sai chỗ liệu có mang lại kết quả như mong đợi?

Tôi lại nghe người ta nói làm giàu phải biết liều! Thật sự mà nói từ “liều” ở đây chỉ có thể sử dụng cho kẻ … ngu dốt. Người giỏi thật sự chỉ trông đợi vào may mắn khoảng 10%, trong khi kẻ thiếu kiến thức lại trông đợi vào nó đến 90%. Thực tế đã chứng minh, rất ít kẻ ngu dốt giàu có!

Tôi lại nghe người ta nói muốn giàu có phải học thật giỏi. Tôi cố gắng học giỏi, nhưng tôi lại thấy nhiều người học giỏi nhưng họ vẫn không giàu. Nhiều nhà bác học, nhiều người đoạt các giải thưởng quốc tế vậy mà nghèo vẫn hoàn nghèo. Ôi đau đầu!

Tôi lại nghe người ta nói muốn giàu có phải học ngoại ngữ. Tôi cắm đầu vào học ngoại ngữ, cuối cùng đầu óc tôi trở nên tư duy rất hời hợt. Tôi suy nghĩ không thể sâu được vì suốt ngày tôi cứ lải nhải nói ngoại ngữ hoài.

Tôi lại nghe người ta nói muốn giàu có phải có trong tay một nghề gì đó thật vững chắc. Tôi thử đi học nghề. Khi học nghề xong tôi đã không biết mình phải bắt đầu từ đâu, thế là tôi đành đi xin việc để sống qua ngày.

Tôi lại nghe người ta nói muốn giàu có phải có kiến thức về kinh tế. Tôi lao vào nghiên cứu kinh tế quên ăn quên ngủ. Kinh tế đã trở thành máu trong cơ thể tôi. Tôi ăn cũng kinh tế, nói cũng kinh tế, ngủ cũng kinh tế … Thế nhưng làm giàu đâu chỉ cần có kiến thức lí thuyết!

Tôi lại nghe người ta nói muốn giàu có phải có vốn. Tôi đi làm tích góp được bao nhiêu tiền dồn hết vào mở một cửa hàng kinh doanh, kết quả tôi trắng tay. Đồng vốn tôi quá ít cộng với kinh nghiệm trận mạc non nớt là nguyên nhân của thất bại. Thất bại là mẹ thành công mà! Ừ, có lẽ đây là câu nói của những người biết an ủi người khác! Tôi phải thất bại đến bao nhiêu lần nữa thì thành công mới đến với tôi? Tôi chỉ sợ chưa tới lúc đó thì tôi đã chết rồi! Bạn cho rằng tôi quá bi quan ư? Không! Khi bắt tay vào làm bất cứ cái gì ai cũng muốn thành công không ai muốn thất bại cả. Thất bại càng nhiều thì tổn thất càng lớn. Càng thất bại thì càng đau khổ! Kinh nghiệm ư? Kinh nghiệm thì có đó, song chả lẽ chỉ có thất bại mới cho bạn kinh nghiệm sao? Kinh nghiệm có làm bạn giàu có không? Có ư? Ừ đúng đó, nhưng đối với một người hai bàn tay trắng như tôi điều đó nghe có vẻ “tiểu thuyết” quá! Tôi nghĩ thực tế hơn: Muốn thành công phải hạn chế thất bại đến mức tối đa!

Tôi lại nghe người ta nói muốn giàu có phải biết lừa đảo, trốn thuế, buôn lậu, lấy vợ giàu … Ôi chỉ nghe nói thôi đã có thể đoán được hậu quả của những việc làm đó. Tôi muốn giàu có để hạnh phúc chứ không muốn giàu có trong lao tù, bất hạnh.

Tôi lại nghe người ta nói: “Buôn thuyền bán bè không bằng ăn dè hà tiện”. Nhưng nếu mình không kiếm ra tiền thì để dành tiền làm sao đây? Hai việc này cần phải làm song song mới được.

Tôi lại nghe người ta nói muốn giàu có phải biết đầu tư? Ôi lí thuyết bao giờ cũng tuyệt vời! Đầu tư vào cái gì và làm sao không phải ai cũng biết và có cơ hội thực hiện nó. Hầu như 100 người đầu tư thì hết 99 người thất bại. Khó thật!

Tôi lại nghe người ta nói muốn làm giàu phải có tư duy làm giàu. Tư duy đó là tư duy như thế nào và áp dụng nó ra sao? Có lẽ câu nói đó từ những người thành đạt, họ đã làm được nên họ mới mạnh miệng, nếu họ thất bại họ cũng sẽ hoang mang không biết họ nên làm như thế nào. Mỗi người đều có một hoàn cảnh riêng, cơ hội riêng, khó khăn riêng … không thể áp dụng giống nhau như đúc. Khi một quyết định được đưa ra, chúng ta chỉ có thể biết đúng hay sai khi kết quả hiện diện. Lí thuyết muôn đời vẫn là lí thuyết, chúng ta chỉ có thể hạn chế thất bại bằng cách trang bị thật nhiều qui luật suy nghĩ chung, đúng đắn. Nếu không có ánh sáng của những môn như triết học, logic học, tâm lí học … soi đường thì mãi mãi chúng ta cũng chỉ sờ soạng trong bóng đêm. Đôi khi chúng ta làm đúng qui luật, nhưng kết quả lại xảy ra hoàn toàn ngược lại. Bốn bề tối đen đâu là con đường mà chúng ta nên theo đuổi? Phải thật sâu sắc và sâu sắc hơn nữa mới hiểu mình cần phải làm gì để thành đạt!

Tôi lại nghe người ta nói muốn giàu có phải có một người thầy cực giỏi dẫn dắt! Ừ đúng đó! Nhưng tìm người đó ở đâu và làm sao biết người ta là người giỏi? Lưu Bị phải mấy lần lên núi mời Khổng Minh xuống giúp, liệu mình có phẩm hạnh và đầu óc nhìn người như Lưu Bị? Tôi đã không tìm ra người thầy cho mình, cho nên tôi luôn coi người thầy đó là tôi. Lúc nào cũng suy nghĩ hoàn thiện mình đó là một ông thầy tốt nhất!

Tôi còn nghe người ta nói rất nhiều rất nhiều nữa. Họ nói rằng muốn giàu có phải thế này thế kia, song hình như những lí thuyết ấy còn nhiều khiếm khuyết. Chúng chỉ là một phần góp nhặt cho vinh quang của người thành đạt. Tôi muốn một câu trả lời thật cụ thể để tôi có thể sờ tay vào giàu có khi thực hiện nó ngay kia!

Tôi thấy nhiều bạn trẻ bây giờ thích làm chủ lắm, song để làm chủ không phải đơn giản đâu! Làm chủ khi trong tay không có đồng vốn nào ư? Để dành tiền à? Ừ, để dành tiền thì được đó, nhưng để trong bao lâu và bao nhiêu thì đủ? Quá trình đi làm thuê góp nhặt từng đồng thành vốn liếng sao mà lắm gian nan. Liệu ra kinh doanh chỉ với vốn thôi có thành công hay không? Làm chủ bạn phải biết quản lí, biết ra quyết định, có nhiều phẩm chất hơn người … Rồi hàng hóa sản xuất là gì chứ? Khi sản xuất ra liệu có bán được không? Quá trình này quả lắm gian nan gấp khúc, phải mất bao nhiêu thời gian mới chạm tay vào giàu có? Lí thuyết nghe ra rất đơn giản, song nếu ai chịu suy nghĩ sâu sẽ thấy làm chủ quả không dễ. Ấy thế mà nhiều bạn trẻ chẳng cần đắn đo nhiều đã xin giấy phép thành lập công ty khi trong tay có vài chục triệu đồng. Thực tế thì rất nhiều người vẫn thành đạt từ hai bàn tay trắng, nhưng không phải theo cách làm như vậy. Một khi vốn ít, lại chọn con đường dài, rủi ro và tổn thất sẽ lớn. Khi qui mô phát triển, nhu cầu bản thân, áp lực công việc, chi phí kinh doanh … tăng theo, liệu một người với tầm nhìn và phẩm chất kém có thể gánh vác được trọng trách? Nếu như trong quá trình thực hiện một khâu hay thao tác nào đó trật đường rầy, thì công sức gây dựng bao lâu nay sẽ đổ sông đổ biển. Bên cạnh đó, với hai bàn tay trắng ôm đồm quá nhiều việc khó tập trung sức lực, trí tuệ để đạt đến độ sắc sảo. Biết đúng, biết sai, biết đủ, biết dừng … luôn luôn là đòi hỏi cao nhất của người lãnh đạo. Cuộc khủng hoảng kinh tế toàn cầu năm 2008 rút ra bài học xương máu cho tất cả mọi người: Ai cũng có thể gãy đổ bất cứ lúc nào nếu không hiểu rõ về qui luật phát triển! Ngày xưa phải gây chiến thì mới cướp đoạt được của cải từ tay kẻ khác, nhưng ngày nay vũ khí của các nước giàu chính là giao thương. Chúng ta không ai ngờ rằng thị trường bất động sản của Mĩ lại trở nên bi đát đến như vậy, có lẽ vì thế mà hàng loạt ngân hàng phải phá sản. Khi nghe tin tập đoàn General Motor lừng danh thế giới giải thể nhiều người đã không tin đó là sự thật. Tại sao lại có chuyện lạ lùng như vậy?

Tôi đã tìm câu trả lời này sau rất nhiều năm trăn trở, cộng với việc nghiên cứu lịch sử kinh tế thế giới. Vào cái thời “ăn lông ở lỗ”, phương thức sản xuất của chúng ta chỉ là hái lượm, săn bắt, khi đó công cụ lao động của chúng ta cũng không có nhiều. Khi nhu cầu con người ngày càng tăng cao, việc đầu tiên chúng ta nghĩ đến là cải tiến công cụ lao động. Trải qua nhiều thế kỉ, nhờ khoa học kĩ thuật phát triển công cụ lao động đã phát triển thật dữ dội. Lúc này cái từ “công cụ lao động” đã biến tướng không thể tưởng. Từ cái rìu, cái búa … bây giờ công cụ lao động là robot, thậm chí cả con người. Các nước chạy đua nhau sáng chế ra nhiều công cụ lao động tân tiến nhằm sản xuất ra nhiều của cải vật chất với độ tinh xảo và lượng “chất xám” tồn tại trong nó rất cao. Những nước như vậy tất nhiên là những nước giàu. Một sản phẩm mà họ sản xuất trong vài phút nhiều khi bạn phải làm cả năm mới đủ tiền mua. Công cụ lao động đã giúp họ gom tiền nhanh chưa từng có. Có công cụ lao động thì phải có phương thức sản xuất. Phương thức sản xuất chính là công nghệ, bí mật khoa học kĩ thuật … Trung Quốc thì có công nghệ sản xuất hàng siêu rẻ, siêu giống, siêu nhanh. Khó ai ngờ được một chiếc xe máy Trung Quốc chỉ có vài triệu đồng. Nhật thì nổi tiếng với hàng chất lượng cao. Nói đến Nhật người ta nghĩ ngay đến chất lượng. Thái Lan thì có công nghệ du lịch. Họ đã phát triển một đất nước thua kém chúng ta khá nhiều về tiềm năng, thành một đất nước chuyên dành cho du khách thập phương. Phương Tây thì lại khẳng định mình bằng cách đầu tư vào các ngành công nghiệp nặng, và tạo ra một phong cách làm việc chuyên nghiệp. Còn Việt Nam chúng ta? Chúng ta có phát triển về khoa học kĩ thuật để tạo ra nhiều công cụ lao động tốt? Chúng ta có công nghệ gì để tạo ra một thế mạnh cho mình hay không?

Mặc dù rất giàu có, song Nhật Bản và Mĩ lại là những nước gặp nhiều khủng hoảng? Một khi chúng ta sản xuất ra nhiều hàng hóa, thì công việc cuối cùng của chúng ta là bán chúng đi! Đây là lời giải cho bài toán giàu có! Bạn không bán được hàng hóa, dịch vụ của mình làm sao mà bạn giàu được cơ chứ! Bạn chỉ tập trung vào sản xuất ra hàng hóa, lượng sản xuất và lượng bán ra không cân đối tất yếu dẫn đến khủng hoảng!

Đất nước chúng ta nghèo ư?

Việt Nam chúng ta muốn phát triển hùng mạnh phải tạo dựng được “tam giác phát triển” mà ba cạnh của nó chính là: Khoa học - sản xuất - giao thương hay khoa học - ứng dụng – thương mại.

Muốn giàu có phải sản xuất ra nhiều của cải vật chất, tinh thần. Hoạt động sản xuất chỉ thật sự phát triển khi được sự trợ giúp đắc lực của khoa học kĩ thuật. Ngược lại, khoa học kĩ thuật phát triển là để phục vụ cho sản xuất. Muốn đất nước phát triển việc đầu tiên cần làm là đầu tư vào đội ngũ nghiên cứu khoa học kĩ thuật. Đội ngũ này đảm nhận vai trò như những người đi tiên phong, hướng đạo toàn bộ quá trình phát triển đất nước. Nhật Bản phát triển cũng nhờ xây dựng được đội ngũ như vậy còn đa số người dân chỉ dừng ở trình độ “ứng dụng” mà thôi!

Sản xuất ra thì phải trao đổi. Nó chỉ phát triển khi giao thương phát triển tốt. Ngược lại, muốn giao thương phát triển chúng ta phải làm tốt từ khâu sản xuất. Giao thương là kim chỉ nam định hướng, chỉ đạo hoạt động sản xuất. Mối quan hệ giữa giao thương và sản xuất là mối quan hệ biện chứng không thể tách rời.

Giao thương được sự hỗ trợ của khoa học kĩ thuật, ngược lại khoa học kĩ thuật định hướng được hoạt động của mình là nhờ giao thương.

Mối quan hệ giữa khoa học kĩ thuật, sản xuất và giao thương là mối quan hệ hai chiều trong một “tam giác phát triển” khép kín.

Bạn lập nghiệp từ hai bàn tay trắng ư?

Bạn phải thiết lập được một tam giác để phát triển chặt chẽ ba nhân tố cùng một lúc: Công cụ lao động – cách thức sản xuất - phương án kinh doanh. Công cụ lao động và cách thức sản xuất chịu sự chi phối của khoa học kĩ thuật. Chúng hơi khác nhau một chút, đó là công cụ lao động là một sản phẩm hữu hình, còn cách thức sản xuất lại là sản phẩm vô hình của con người. Trong ba nhân tố này thì phương bán kinh doanh là nhân tố quan trọng nhất. Nó đóng vai trò quyết định, thúc đẩy, hướng đạo … toàn bộ hai nhân tố kia phát triển.

Bạn muốn đi làm giàu thì hãy sắm sửa công cụ lao động cho mình đi! Đó là máy tính xách tay, chiếc xe gắn máy, một số bạn bè, tiền vốn tích góp (tiền vốn cũng coi là công cụ lao động vì nó có thể tạo ra của cải vật chất) … Tất cả đã đủ và sẵn sàng lao vào cuộc chiến sinh tử chưa?

Bạn muốn đi làm giàu thì hãy hoạch định cho mình cách thức sản xuất đi! Nếu không có cách thức hơn người thì chớ mà đâm đầu vào thị trường để phải trả giá cay đắng!

Bạn muốn đi làm giàu thì hãy triển khai phương án kinh doanh đi! Không bán được hàng hãy xóa mọi ý nghĩ về giàu có trong đầu mình nhé!

Nếu bạn tay trắng mà đi lập nghiệp, lời khuyên tốt nhất cho bạn chọn một hướng đi đúng rồi tập trung phát triển về nhân tố thứ ba trước. Nghĩa là chỉ triển khai phương án kinh doanh và làm tốt công tác này trước, khoan nghĩ đến cách thức sản xuất, công cụ lao động. Coi như điều đó đã có người khác làm thay bạn. Công việc của bạn là chỉ tập trung làm sao bán được hàng mà thôi! Tất nhiên, trong một tình huống nào đó bạn cũng có thể tiến hành cả hai nhân tố kia, song đó phải là hai nhân tố tốn ít tiền bạc, công sức, thời gian … nhất để hạn chế mức thấp nhất rủi ro.

Hiện nay nhiều phương tiện thông tin đang cố gắng quảng bá cho hàng Việt, họ kêu gọi, khuyến khích xài hàng Việt, họ nói xài hàng Việt là một hành động nhân văn … Ôi thật thê thảm cho các doanh nghiệp của chúng ta! Chắc tôi viết đến đây các bạn đã hiểu tại sao chúng ta nghèo rồi chứ?

Chúng ta làm kinh tế theo kiểu thích thì làm (không nghiên cứu, không phương tiện, không phương pháp, không bài bản, không đầu ra …) nên chúng ta cứ nghèo hoài!

Bạn nào, doanh nghiệp nào, đất nước nào không thiết lập ba nhân tố trên một cách vững chắc, thì giấc mơ giàu có mãi mãi vẫn chỉ là giấc mơ mà thôi!

Chat Master (Anastar)
>> Tải Phần A - Hiểu biết để khởi nghiệp thành công, sách Cẩm nang khởi nghiệp