YT 03a: MÔ HÌNH NHÀ Ở PHÙ HỢP

I - Khởi nguồn ý tưởng?

Từ nhỏ, tôi luôn ao ước được thiết kế, xây dựng căn nhà, biệt thự, trang trại … lí tưởng cho riêng mình và rất nhiều người khác; do đó, những thông tin, ý tưởng kiến trúc mới lạ luôn thu hút sự chú ý của tôi. Do tìm đọc và tự học rất nhiều về kiến trúc, xây dựng, phong thủy …, kiến thức của tôi nâng tầm rõ rệt. Tuy nhiên, tôi tìm đọc và tự học như vậy không phải để bắt chước cách làm của người đi trước mà để có thể nghĩ ra những mô hình nhà ở, biệt thự, trang trại … có những đặc điểm ưu việt, phù hợp với từng hoàn cảnh, điều kiện cụ thể của người sử dụng. 

Nói về mô hình nhà ở phổ biến ở nước ta hiện nay: Như bạn thấy đó, mô hình nhà ở phổ biến ở nước ta hiện nay tiếp thu từ những đời trước, cho đến bây giờ, chúng không có nhiều đột phá. Vẫn đào móng, xây tường, lợp tôn hoặc gạch … Vẫn dùng những vật liệu thông thường như cát, đá, gạch, xi măng … Vẫn cứ xây thẳng lên, vuông vức … Dù có biến đổi đôi chút ở từng trường hợp, nhưng nhìn chung vẫn vậy …

“Vật đổi, sao dời”. Dù mô hình kiến trúc ngày xưa có ưu việt như thế nào đi chăng nữa cũng không thể phù hợp với mọi thời đại. Với những thay đổi chóng mặt về thiên nhiên, xã hội …, con người đang cần một mô hình kiến trúc mới để có thể sinh tồn và phát triển tốt hơn.

Ngày xưa, đất rộng, người thưa, nhà ở chỉ là “cái chỗ chui ra, chui vào” ngủ qua đêm, còn ban ngày họ sinh hoạt ngoài trời. Nhưng ngày nay, đất chật, người đông, hầu hết thời gian con người phải sinh hoạt tại nơi ở của mình. Do đó, con người đang cần mô hình nhà ở đa chức năng có thể đáp ứng tốt nhu cầu của mình.

Mô hình nhà ở hiện tại không thể đáp ứng tốt việc sinh tồn và phát triển của con người trong thời hiện đại, nếu cứ tiếp tục vận dụng những kiến thức xưa cũ vào lối sống hiện nay sẽ gây ra nhiều hệ lụy. Bạn có thể kiểm chứng lại điều này qua việc tự hỏi mình những câu hỏi như:

+ Bạn có thể hoạt động tự do, thoải mái khi ở trong nhà? Có những hạn chế nào mà ngôi nhà của bạn không thể đáp ứng buộc bạn phải ra ngoài tìm kiếm? Ví dụ như, bạn có thể hứng ánh nắng mặt trời khi ở trong nhà không, bạn có không gian rèn luyện sức khỏe khi ở trong nhà không, bạn có thể trồng cây xanh (hoặc phát triển một khu vườn) khi ở trong nhà không? … Chắc chắn sẽ có nhiều bạn trả lời là “không”. Mô hình nhà ở hiện tại không chỉ hạn chế việc sinh tồn và phát triển của con người mà đôi khi còn sinh ra bệnh tật. Con người ngày càng cảm thấy bức bối, bất tiện, yếu ớt … khi ở trong nhà.

+ Bạn có thể sinh hoạt tiện lợi, nhẹ nhàng khi ở trong nhà? Tôi nhận thấy ở thành phố đất chật mà ngôi nhà truyền thống nào cũng có cầu thang bộ chiếm nhiều diện tích, muốn leo lên lầu cao là cả một vấn đề, nhất là đối với người già. Đó chỉ là một ví dụ và còn rất nhiều ví dụ khác khiến cho ngôi nhà truyền thống trở nên bất tiện, nặng nề … Chúng ta đang ở thời đại nào rồi mà vẫn làm theo cách xưa cũ? Những gì áp dụng vào căn nhà trước đây không còn đúng ở thời đại bây giờ. Nhiều người còn trở nên lúng túng khi nhà họ bị cúp điện, cúp nước … Ngộ hơn, nhiều căn nhà không thể đáp ứng những nhu cầu tối thiểu của người ở như để xe, vệ sinh … Có thể biến căn nhà thành một hệ sinh thái độc lập được không? Hình như những người khai sinh ra mô hình nhà ở ngày xưa chưa từng nghĩ tới điều này?

+ Bạn có thể học tập, làm việc phát triển khi ở trong nhà? Ngày xưa, con người ra ngoài học tập, làm việc, tối về nhà ngủ; nhưng ngày nay, nhiều khi con người phải học tập, làm việc ở nhà nhiều hơn; thế nhưng nhiều căn nhà không thể đáp ứng được nhu cầu đó. Ý tưởng biến căn nhà thành nơi học tập, làm việc xuyên quốc gia dường như còn mới mẻ với nhiều người, nhưng điều này có thể trở thành xu hướng trong tương lai khi công nghệ phát triển, dịch bệnh hoành hành, tai nạn rình rập … Bạn mua nhà làm gì khi không thể biến nó thành nơi kiếm tiền cho bạn? Vậy chẳng khác nào đồng tiền mà bạn bỏ ra không tối ưu?

+ Bạn có thể sinh sống an toàn, tự tin khi ở trong nhà? Nếu đọc nhiều tin tức chắc bạn biết nhiều nơi thiên tai, nhân tai liên tục xảy ra. Căn nhà bạn đang ở mà đột nhiên bị lũ cuốn đi, đất đá đè, lửa thiêu cháy … là không ổn rồi. Nhiều người theo thói quen, nhà ở chỗ trũng hay bị lũ cuốn mà cứ làm vậy; nhà ở gần núi dễ bị núi đè mà cứ làm vậy; nhà ở chỗ hiểm có thể bị cháy mà cứ làm vậy … Bạn không nghĩ ra giải pháp nào tốt hơn ư? Sao bạn cứ phải làm nhà ở có móng, dùng những vật liệu đó, xây theo hình như vậy …? Tại sao bạn không làm nhà khi lũ đến thì không bị sao? Tại sao bạn không làm nhà khi núi đè thì không bị gì? Và tại sao bạn không làm nhà khi nhà hàng xóm cháy thì nhà bạn vẫn “bình chân như vại”? Mô hình nhà ở hiện đại phải đưa ra được những giải pháp ưu việt khắc phục được những nhược điểm trên, nghĩa là phải phù hợp với từng hoàn cảnh, điều kiện cụ thể của người sử dụng.

Tôi thấy kiến trúc sư ngày nay giỏi nhưng chưa thật giỏi. Họ có thể thiết kế ra những căn nhà đáp ứng một số nhu cầu hiện tại của gia chủ, nhưng lại không đáp ứng được những nhu cầu tương lai, phát sinh … Cái khó là phải nghĩ ra một mô hình nhà ở phù hợp, đa năng và biến hóa … Điều này không mấy người làm được!

Do đó, họ thường áp dụng kiến thức cũ …

Do đó, họ thường áp dụng rập khuôn …

Do đó, họ không có nhiều sáng tạo …

Mô hình nhà ở, biệt thự, trang trại … bao năm vẫn vậy, thỉnh thoảng chỉ thay đổi chút thiết kế, vật liệu mà thôi.

Mô hình nhà ở, biệt thự, trang trại … chỉ đáp ứng nhu cầu trước mắt mà không có chiều sâu, đa năng, biến hóa … Nghĩa là, không phát huy tối đa tác dụng của “nguồn tài nguyên” giúp cho người sở hữu phát triển mạnh mẽ hơn. Do đó, cần những mô hình nhà ở, biệt thự, trang trại … ưu việt, độc đáo … hơn nữa.

Chả lẽ chúng ta phải sống suốt đời trong mô hình nhà ở, biệt thự, trang trại … “khiếm khuyết” hay sao?

Tôi đang hình dung đến những ngôi nhà có thể xây dựng ngay trên những địa hình, hoàn cảnh, điều kiện … khắc nghiệt. Ví dụ như xây những căn nhà ở ven biển chẳng hạn. Khi thủy triều lên xuống, căn nhà cũng lên xuống theo ngay tại chỗ đó. Hay như những căn nhà không cần móng, các lầu được xếp chồng lên nhau … Và như thế chúng ta có thể xây nhà rất nhanh. Hay như những biệt thự có một không hai trên thế giới. Chúng không ở dưới đất mà ở trên trời chẳng hạn. Hay những trang trại giống như những tòa nhà cao tầng hoặc nhà máy. Khi đó, chúng ta sẽ không làm nông nghiệp theo cách thông thường …

II - Ý tưởng ra sao?

Tôi không thể trình bày cụ thể ý tưởng ở đây, vì còn tùy vào hoàn cảnh, điều kiện cụ thể của người sử dụng. Tôi chỉ nêu ra một số ý kiến chung:

1. Về móng nhà: Có thể chúng ta không cần làm móng nhà hoặc vẫn làm móng nhà nhưng sẽ làm theo cách rất là khác biệt. Có thể móng chỉ có một cột hoặc chỉ để neo nhà lại, thậm chí dùng để treo nhà lên …

2. Về hình dáng nhà: Nhà không nhất thiết phải xây hình chữ nhật, hình vuông hay hình tam giác, mà chúng ta có thể làm nhà hình tròn hoặc bất cứ hình thù nào phù hợp với hoàn cảnh, điều kiện nơi đó.

Ở những vùng hay bị lũ lụt, nhà hình tròn có vẻ thích hợp.

Và dường như mái nhà hình tam giác có vẻ chống chịu không tốt trước thiên tai. Chúng ta nên nghiên cứu chuyển sang dạng hình cầu …

3. Về cầu thang trong nhà: Nên nghiên cứu chế tạo một loại cầu thang chiếm ít diện tích và di chuyển dễ dàng. Ví dụ như thang máy mini dùng điện, hoặc năng lượng mặt trời, hoặc sức người …

Có thể di chuyển lên khác với di chuyển xuống. Di chuyển xuống có thể dùng cách nhẹ nhàng, nhanh chóng hơn.

Khi có sự cố, cần có phương án thoát hiểm nhanh nhất.

4. Giải pháp tận dụng khoảng không phía trên mái nhà: Nhiều căn nhà không có sân thượng, như vậy chưa tối ưu. Nên có sân thượng để có thể tận dụng ánh nắng, cái gió … ngoài thiên nhiên. Sân thượng có thể dùng làm sân tập, sân phơi, sân vườn, nơi thư giãn, sinh hoạt chung … Thiết kế sân thượng làm sao để đạt được nhiều mục đích cũng là một vấn đề. Phải có chỗ vệ sinh, ngủ nghỉ, vui chơi, cất đồ … Không nên làm mái che toàn bộ sân thượng …

5. Giải pháp năng lượng: Nên lắp năng lượng mặt trời, gió … và hệ thống lọc nước từ không khí, nước mưa … để tự chủ về năng lượng.

6. Giải pháp về bố trí phòng ốc: Nên có chỗ nấu nướng. Và nên kết hợp chỗ nấu với chỗ ăn. Không cần phòng khách cũng được, nhưng nên có phòng làm việc. Và có thể thì kết hợp phòng làm việc với phòng đọc sách (thư viện). Nên có phòng ngủ. Và nếu cần thì phòng ngủ có thể biến thành phòng sinh hoạt chung hoặc phòng thư giãn …

7. Giải pháp về chỗ để xe: Nếu được, nên có chỗ để xe hơi trong nhà. Hãy tận dụng tầng trệt làm chỗ để xe hơi, xe máy … Về cơ bản là như vậy, các phòng chức năng khác nên đẩy lên tầng trên.

8. Giải pháp về nền và trần: Nền và trần nên làm cao nhưng không nên cao quá …

9. Giải pháp về an toàn, cách âm: Những căn nhà ở thành phố có khuyết điểm là vách liền vách. Khi nhà hàng xóm cháy, nổ hay có tiếng ồn, người sống trong nhà sẽ bị ảnh hưởng. Do đó, cần có giải pháp chống cháy, nổ, nước thấm, tiếng ồn …

10. Giải pháp về chọn đất xây nhà: Việc chọn đất xây nhà rất là quan trọng. Nó quyết định gần như toàn bộ việc đáp ứng nhu cầu của người sử dụng sau này. Do đó, phải thật am hiểu. Điều này, tôi không thể trình bày hết ở đây.

………..

Tóm lại, tôi đang phác thảo ý tưởng về mô hình nhà ở, biệt thự, trang trại phù hợp trong tương lai để có thể giúp bạn hình dung ra chút gì đó trước khi bắt tay vào chọn đất, thiết kế, xây dựng căn nhà, biệt thự, trang trại mơ ước của mình. Tuy nhiên, tôi không thể trình bày cụ thể ra đây được vì còn tùy thuộc vào hoàn cảnh, điều kiện cụ thể của chủ sở hữu, và để bảo vệ bí mật của ý tưởng. Bạn nào có ý muốn thiết kế, xây dựng căn nhà, biệt thự, trang trại lí tưởng hãy liên hệ với tôi.

Có rất nhiều kiến trúc sư tài ba trên thế giới và họ có thể nghĩ ra vô số ý tưởng thiết kế mới lạ, độc đáo … Tuy nhiên, theo tôi, một ý tưởng kiến trúc có giá trị chỉ khi nó phù hợp, tiện dụng, an toàn, biến hóa và bền vững … Nhiều thiết kế nhìn qua thì thấy đẹp, nhưng khi sử dụng lại rất bất tiện, không an toàn, thiếu bền vững … Bạn thiết kế, xây dựng căn nhà, biệt thự, trang trại … để đáp ứng những nhu cầu cụ thể nào của bạn? Nếu nó không thực tế thì chỉ để ngắm nhìn một thời gian rồi bỏ xó. Khi đó, vừa tốn tiền vừa không đạt được mục đích.

III - Thực hiện thế nào?

Bạn liên hệ tác giả ý tưởng nhé!